REITS-AMERYKAŃSKIE FUNDUSZE NIERUCHOMOŚCI (2000, BRYX I OLSZEWSKI)

10 września 2017

Jednym z pierwszych publikacji polskich dotyczących problematyki REITs była publikacja Bryxa i Olszewskiego z 2000 roku (, w której autorzy w syntetyczny sposób scharakteryzowali rynek REITs w USA. Zarysowana w niej został istota funkcjonowania funduszy nieruchomości, która – według autorów – opiera się na dwóch głównych czynnikach:

  1. sekurytyzacji, która rozwiązuje problemy ograniczonej płynności nieruchomości, oraz umożliwia inwestycje drobnym inwestorom w portfele nieruchomościowe zarezerwowane do tej pory wyłącznie dla inwestorów instytucjonalnych, oraz
  2. uprzywilejowaniu podatkowym funduszy, które podwyższa atrakcyjność inwestycji (op.cit. s. 81-82).

Bryx i Olszewski (2000) skoncentrowali się na amerykańskim rynku REITs wskazując na wzrost popularności tej formy inwestycji, czego efektem było m.in. zwiększająca się liczba podmiotów notowanych na giełdach w USA. W latach 1960-1999 w USA działały 203 aktywne publiczne REITs, a kapitalizacja giełdowa sektora wynosiła 124 mld USD. Mimo to, udział USA-REITs w amerykańskim rynku nieruchomości był niski (4%). (op.cit. s. 84) . Przedstawiono ramy prawne funkcjonowania USA-REITs, ich definicję REIT zawartą w Real Estate Investment Act 1960 oraz formuły kontrolne (testy aktywów, przychodów, struktury własności). Autorzy wskazali także najważniejsze zalety REITs oraz wskazali zagrożenia dla gospodarki wynikające z ich funkcjonowania. Według Bryxa i Olszewskiego (2000) USA-REITs:

  • przyczyniają się do postępu gospodarczego;
  • zwiększają konkurencję na rynku, które to zaostrzenie wpływa korzystnie na procesy efektywnościowe w gospodarce;
  • kreują podaż i popyt na rynku nieruchomości, przyczyniając się w ten sposób do zwiększenia efektywności tego rynku;
  • dzięki korzystaniu z innych niż bankowych źródeł finansowania lepiej znoszą ryzyko stóp procentowych, co pozwala na inwestycje w różnych cyklach koniunkturalnych;
  • zwiększają transakcyjność rynku, bowiem ułatwiają inwestowanie dla podmiotów instytucjonalnych (towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne) (op.cit. s. 89).

Bryx i Olszewski (2000) wskazują jednocześnie na zagrożenia związane z ograniczaniem bazy podatkowej od tych podmiotów gospodarczych oraz uprzywilejowaną pozycję na rynku względem innych podmiotów inwestujących na rynku.

O ile zarzut erozji bazy podatkowej pojawia się wśród amerykańskich krytyków sektora REITs (szczególnie w kontekście rozszerzania przez REITs definicji nieruchomości na np. maszty telefoniczne czy centra danych) uszczuplenia podatkowego jeśli występuje to jest znikome. Zwolnienie występuje na poziomie podatku korporacyjnego, ale danina podatkowa wpływa do budżetu poprzez podatek dochodowy płacony przez akcjonariuszy. Tak, więc zjawisko to wydaje się być neutralne (przy założeniu podobnej stopy podatkowej dla obu typów podatków) [1]. Argument Bryxa i Olszewskiego (2000) nierównego traktowania innych podmiotów na rynku amerykańskim także wydaje się być chybiony. Historycznie, to REITs – pomimo, że były powołane, jako instytucje wzajemnego inwestowania – przez kilkadziesiąt lat (do 1960 roku) były w gorszej pozycji rynkowej w porównaniu z podmiotami inwestycyjnymi typu mutual funds o podobnym charakterze. Ta arystotelesowska zasada “równego traktowania podobnych podmiotów” była jednym z powodów dla ustawodawcy amerykańskiego za zwolnieniem REITs z podatków korporacyjnych, dzięki czemu nastąpiło zrównanie w prawach funduszy mutual funds oraz REITs (Dawson Jr. 1961). Bryx i Olszewski (2000) zastanawiają się także czy funkcjonowanie REITs nie jest tylko chwilową moda rynkową (op.cit. s. 89). Ogólna konstatacja co do roli REITs w gospodarce jest pozytywna.

Bryx, M., & Olszewski, M. (2000). Reits-amerykańskie fundusze nieruchomości. Problemy Rozwoju Budownictwa, 35(3-4), 81-91.)

 

 


[1] Według JLL Polska we Francji, po wprowadzeniu systemu REITs zaobserwowano zwiększenie wpływów podatkowych. Opracowanie dla GPW, (materiał niepublikowany), Warszawa 2015.

Copyright © 2024 Fundacja Edukacji i Badań nad REIT - Wszelkie prawa zastrzeżone.

Projekt i realizacja: Adream.pl